TRZY WSKAŹNIKI, jakimi się posługujemy w ocenie zarządzania rozrodem.
Istnieją trzy kluczowe wskaźniki efektywności ułatwiające analizę i monitorowanie wyników w zakresie rozrodu i są to:
- Wskaźnik cielności (z ang. Pregnancy rate) podaje ile kwalifikujących się krów zajdzie w ciążę w okresie cyklu (21 dni).
- Wskaźnika zacieleń (z ang. Conception Rate) jest jednym ze wskaźników efektywności wykonywania zabiegów AI. W odróżnieniu od wskaźnika cielności i wskaźnika wykrywania rui, ten parametr nie jest oznaczany w 21-dniowym cyklu.
- Wskaźnik wykrywania rui (z ang. Heat detection rate) informuje o skuteczności inseminacji kwalifikujących się do niej krów.
Wszystkie te trzy indeksy są liczone w programie DairyCOMP. Wyższe wartości procentowe oznaczają lepsze wyniki reprodukcyjne.
Zanim przejdziemy do obliczeń tych KPI, najpierw musimy określić, które krowy kwalifikują się do inseminacji.
- Aby zakwalifikować krowy do inseminacji, należy odczekać, aż minie okres przestoju poporodowego (okres wyczekiwania – VWP). Jest to liczba dni laktacji, która musi minąć przed skierowaniem krowy do inseminacji – długość tego okresu to decyzja z zakresu zarządzania, a więc różni się ona między gospodarstwami i zazwyczaj wynosi 50-75 dni laktacji
- w logiczny sposób eliminujemy krowy cielne. Kwalifikująca się krowa musi być niecielna na początku cyklu.
- eliminujemy również wszystkie krowy oznaczone jako „Nie inseminować”, co oznacza, że zdecydowano, że krowa ta nie powinna być już inseminowana w celu uzyskania kolejnego cielęcia.
Gdy zatem uwzględnimy krowy po przejściu okresu VWP, a wyeliminujemy krowy cielone i oznaczone „Nie inseminować”, zostanie grupa krów, które kwalifikują się do inseminacji – w tym przykładzie są to krowy oznaczone na zielono. Ta definicja kwalifikowalności jest używana do określenia wskaźnika cielności i wskaźnika inseminacji.
Wskaźnik cielności (z ang. Pregnancy rate) jest najważniejszym KPI z zakresu rozrodu w gospodarstwie mlecznym. Daje bowiem najbardziej kompletny obraz wyników reprodukcyjnych stada, ponieważ podlega oddziaływaniu zarówno na wskaźnika wykrywania rui , jak i wskaźnika zacieleń.
Wskaźnik cielności podaje, z jaką skutecznością faktycznie zacielają się krowy kwalifikujące się do inseminacji w okresie cyklu. Obliczenie wskaźnika cielności jest proste i odpowiada na pytanie: Ile kwalifikujących się krów zajdzie w ciążę w okresie 21 dni?
Gospodarstwa mleczne, które z bardzo dużą skutecznością uzyskują zacielenia u kwalifikujących się krów, osiągają wysoki wskaźnik cielności. Dla porównania, jeśli w ciągu 21-dniowego okresu gospodarstwo A uzyskuje ciąże u 30% kwalifikujących się krów, a gospodarstwo B uzyskuje je u 20% kwalifikujących się krów, wówczas możemy założyć, że w gospodarstwie A osiąga się lepsze wyniki reprodukcyjne, przy wyższym wskaźniku cielności wynoszącym 30%.
Wskaźnik wykrywania rui (z ang. Heat detection rate) lub inseminacji to parametr KPI, który pokazuje, jak skuteczne jest gospodarstwo w inseminowaniu kwalifikujących się krów w ciągu 21-dniowego cyklu reprodukcyjnego. W 21-dniowym przedziale czasu, jeśli gospodarstwo A uzyskuje 70% wskaźnik inseminacji, to oznacza, że jest skuteczniejsze w uzyskiwaniu zacieleń u krów niż gospodarstwo B, które osiąga 56% wskaźnik inseminacji.
Nie oznacza to, że 70% i 56% zwierząt zachodzi w ciążę. To po prostu odsetek kwalifikujących się krów, które były inseminowane. Jest to ważne, ponieważ krowa nie może zajść w ciążę bez inseminacji. Jako że wskaźnik cielności i wskaźnik wykrwyania rui opierają się na kwalifikujących się krowach i oba monitorują wyniki w ciągu 21-dniowego cyklu, właśnie te dwa parametry przedstawia się na ogół razem, w jednej tabeli.
Wskaźnik zacieleń (z ang. Conception Rate), czyli odsetkiem inseminacji, które skutkują ciążą potwierdzoną w badaniu na cielność. Aby obliczyć wskaźnik zacieleń, należy liczbę krów cielnych podzielić przez liczbę inseminacji przeprowadzonych w tym samym przedziale czasu. W odróżnieniu od wskaźnika cielności i wskaźnika inseminacji, ten parametr nie jest oznaczany w 21-dniowym cyklu.
Wiele czynników ma wpływ na to, czy krowa się zacieli, w tym liczba laktacji, liczba wykonanych inseminacji, pora roku lub miesiąc, w którym technik wykonywał zabieg AI, zastosowane nasienie: tradycyjne czy seksowane oraz kod inseminacyjny, który wskazuje, czy zwierzę było inseminowane przy widocznych oznakach rui bądź na podstawie synchronizacji rui. Tych czynników nie należy pomijać podczas oceny wskaźnika zacieleń jako parametru z grupy KPI.
W ustalaniu różnic między wartościami liczbowymi wskaźnika zacieleń pomagają programy do zarządzania stadem zawierające podstawową analizę statystyczną uwzględniającą 95% przedział ufności. Oznacza to, że oprogramowanie daje pewność, że w 95% przypadków rzeczywista wartość wskaźnika zacieleń będzie się mieścić w przedstawionym zakresie. Przy porównywaniu wskaźników zacieleń, jeżeli przedziały ufności pokrywają się, nie ma statystycznej różnicy pomiędzy dwiema porównanymi opcjami. Jeśli liczby nie pokrywają się, oznacza to, że jeden współczynnik zacieleń jest rzeczywiście wyższy niż drugi.
Zrozumienie istoty tych trzech kluczowych KPI z zakresu rozrodu pomoże Ci zrozumieć wyniki, które można osiągnąć, postępując zgodnie z etapami i technikami przedstawionymi w naszym kursie INSEMINACJI, zapytaj swojego doradcę hodowlanego o dostępne materiały.
