WYCENA BUHAJA. Jak ją rozumieć. Terminologia dotycząca oceny wartości hodowlanej.

BWC         Indeks masy ciała

Cecha służąca do pomiaru całkowitej wielkości i wydajności krowy. Indeks ten składa się z następujących cech liniowych, uszeregowanych względem ich wagi w Indeksie Masy Ciała (BWC): siła, charakter mleczny, rama ciała, szerokość zadu i głębokość tułowia.

CA$          Podindeks płodności

Ujęty w indeksie NM$, natomiast nie jest obliczany samodzielnie jako indeks. Łączy w sobie cztery cechy wycieleniowe: DCE, DSB, SCE oraz SBB, a także parametry ekonomiczne związane z trudnymi porodami lub cielętami martwo urodzonymi.

DCE          Łatwość wycieleń córek

To wskaźnik odzwierciedlający odsetek oczekiwanych trudnych porodów wynikających z genetyki ojca jałówek rodzących cielę.

DSB         Przeżywalność córek

Odsetek martwo urodzonych cieląt lub takich które padły w pierwszych 48 godzinach po porodzie wynikających z wpływu matki urodzonego cielęcia dla krów pierwiastek.

SCE          Łatwość wycieleń buhaja

To wskaźnik odzwierciedlający odsetek oczekiwanych trudnych porodów cieląt u pierwiastek na skutek wpływu genetyki ojca.

SSB         Przeżywalność buhaja

Odsetek martwo urodzonych cieląt lub takich które padły w pierwszych 48 godzinach po porodzie po buhaju dla krów pierwiastek.

CCR          Współczynnik zacieleń krów

Oznacza zdolność krowy w laktacji do zapłodnienia, definiowana jako procent inseminowanych krów, które zachodzą w ciążę przy każdej inseminacji. Jeśli CCR buhaja jest równy 2,0 oznacza to, że córki tego buhaja mają o 2% większe szanse na zajście w ciążę podczas tej laktacji niż córki buhaja ze współczynnikiem 0,0. CCR jest odbiciem wpływu buhaja na współczynnik zacielenia się jego potomstwa.

Na przykład: jeśli w stadzie krów mlecznych współczynnik zacieleń wynosi 35% to przy użyciu nasienia buhaja z CCR wynoszącym 2,0, można oczekiwać, że córki tego buhaja powinny uzyskać średni współczynnik zacieleń na poziomie 37%.

CW$         Indeks dobrostanu cieląt

To indeks selekcji wielocechowej, który koncentruje się wyłącznie na cechach zdrowotnych cieląt, takich jak przeżywalność cieląt, choroby układu oddechowego cieląt i biegunki cieląt. Bezpośrednio szacuje potencjalny wkład tych cech zdrowotnych w zysk dla pojedynczego zwierzęcia.

DPR         Współczynnik cielności córek

Współczynnik cielności córek jest definiowany jako procent niecielnych krów, które zachodzą w ciążę w każdym 21-dniowym okresie w porównaniu ze średnią stada. Oblicza się go w oparciu o wyniki badań na cielność wykonywanych między 50 a 250 dniem laktacji. Współczynnik DPR wynoszący +2,0 oznacza, że córki tego buhaja mają o 2% większe szanse na zajście w ciążę podczas tego cyklu rujowego niż córki buhaja ze współczynnikiem 0,0. Każdy wzrost DPR o 1% skraca okres międzywycieleniowy o 4 dni, które można przeliczyć jako DPR pomnożone razy -4.

Na przykład: korzystając z buhaja z DPR wynoszącym +2,0 należy oczekiwać, że jego córki uzyskają współczynnik cielności o 2% wyższy niż średnia w stadzie. Analogicznie w przypadku stada ze współczynnikiem PR =25, u córek tego buhaja należy oczekiwać, że PR=27. Zakładając, że jeden punkt % DPR jest wart 25 $ na krowę na rok można by przyjąć, że w gospodarstwie 1000 krów mlecznych w którym współczynnik cielności wzrośnie z 25% na 27% zysk netto zwiększy się o 50000 $ rocznie.

DWP$      Indeks Dairy Wellness Profit

To wszechstronny indeks selekcji wielocechowej, który koncentruje się na ogólnej wartości życiowej krowy mlecznej oraz czynnikach zrównoważonego rozwoju gospodarstwa. Dzięki niemu można optymalizować selekcję genetyczną w oparciu o jakość produkcji, płodność, zarządzanie antybiotykami, precyzyjne żywienie i dobrostan zwierząt.

To indeks selekcji genetycznej, który odpowiada planowi genetycznemu składającemu się w 36% z produkcji i w 54% ze zdrowia i efektywności.

EFC          Wczesne pierwsze wycielenie

Podawany w dniach wskaźnik określa prawdopodobieństwo, z jakim dane zwierzę wycieli się w młodszym wieku niż inne sztuki w stadzie. Wartość dodatnia oznacza, że jałówka z większym prawdopodobieństwem wycieli się w młodszym wieku. Wartość ujemna z kolei wskazuje, że jałówka będzie z większym prawdopodobieństwem starsza przy pierwszym wycieleniu.

FE            Indeks wykorzystania paszy

Złożony indeks obejmujący cechy produkcyjne, indeks masy ciała i resztkowe pobranie paszy, co w założeniu ma lepiej odzwierciedlać wykorzystanie paszy. Został ujęty w indeksie TPI, natomiast nie jest publikowany jako samodzielny indeks.

IP             Indeks płodności

Łączy różne elementy i cechy dotyczące reprodukcji w jeden indeks. Jest uwzględniony w formule TPI. Zawiera następujące cechy, uporządkowane względem ich wagi w indeksie: współczynnik cielności córek, współczynnik zacieleń krów, współczynnik zacieleń jałówek i wczesne pierwsze wycielenie. Odnosi się do płodności córek.

FSAV       Oszczędność paszy

To cecha która prezentuje oczekiwaną ilość zaoszczędzonej pobranej paszy na laktację w oparciu o BWC (Body Weight Composite) Indeks masy ciała i RFI ( Residual Feed Intake) Resztkowe pobranie paszy. Wyższe dodane wartości są bardziej korzystne.

Na przykład oczekuje się, że córki buhaja z Feed Saved wynoszącym +200 na laktację będą spożywać średnio 200 funtów paszy mniej niż oczekiwano. Oczekuje się, że córki buhaja rasy HO z Feed Saved wynoszącym -300 funtów na laktację będą spożywać średnio 300 funtów paszy na laktację więcej niż oczekiwano.

GL           Długość ciąży
Wskazuje czas trwania ciąży po danym buhaju u krowy, wyrażoną w dniach, w porównaniu do średniej dla danej rasy

HCR        Współczynnik zacieleń jałówek

Oznacza zdolność jałówki do zapłodnienia, definiowaną jako procent inseminowanych jałówek, które zachodzą w ciążę przy każdej inseminacji. Jeśli HCR buhaja jest równy 3,0 oznacza to, że córki tego buhaja mają o 3% większe szanse na zajście w ciążę jako jałówki niż córki buhaja ze współczynnikiem 0,0. HCR jest odbiciem wpływu buhaja na współczynnik zacielenia się jego potomstwa.

Na przykład: jeśli jałówki uzyskują średni współczynnik zacieleń na poziomie 60% to przy użyciu nasienia buhaja z HCR wynoszącym 3,0, można oczekiwać, że córki tego buhaja powinny uzyskać średni współczynnik zacieleń na poziomie 63%.

HLIV       Przeżywalność jałówek

HLIV przewiduje różnicowanie w młodym pokoleniu jałówek, które powinny pozostać żywe od 2 dnia po urodzeniu do 18 miesiąca życia, wyrażoną w punktach procentowych od bazy danej rasy, gdzie średnia przeżywalność jałówki wynosi 96% dla rasy Holstein i Jersey. Większe, dodatnie wartości są korzystniejsze.

Na przykład: używając buhaja z HLIV +1,0% można by oczekiwać średnio 97% przeżywających jałówek w stadzie, a po córkach buhaja z HLIV -1,0% powinniśmy oczekiwać średnią przeżywalność jałówek na poziomie 95%.

HRel          Procent powtarzalności dla wartości cech zdrowotnych w wycenie buhaja

HTH$      Podindeks zdrowotny
Obliczany przez CDCB oraz ujęty w indeksach TPI i NM$, natomiast niepublikowany jako samodzielny indeks. Składa się z następujących cech uszeregowanych względem wagi przypisanej każdej z nich w indeksie. Wartość dodatnia każdej z poniższych cech przekłada się na wyższą odporność na określoną chorobę lub zaburzenie.

MAST      Odporność na mastitis
Mierzy odporność krowy na rozwój mastitis.

METR      Odporność na zapalenie macicy
Mierzy odporność krowy na rozwój zapalenia macicy.

DA            Odporność na przemieszczenie trawieńca
Mierzy odporność krowy na wystąpienie przemieszczenia trawieńca.

RETP        Odporność na zatrzymanie łożyska
Mierzy odporność krowy na wystąpienie zatrzymania łożyska.

KETO         Odporność na ketozę
Mierzy odporność krowy na rozwój ketozy.

MFEV        Odporność na gorączkę mleczną lub hipokalcemię
Mierzy odporność krowy na rozwój gorączki mlecznej lub wystąpienie hipokalcemii.

LIV              Przeżywalność krów

Miara zdolności krowy do pozostania przy życiu w stadzie. Dane są podzbiorem Produkcji Życiowej uwzględniającej wartość ekonomiczną czy krowa została sprzedana za cenę rzeźną czy padła na fermie. Według raportu CDCB, wskaźnik śmiertelności krów (zwierzęta padłe na fermie) wynosi średnio 7% w każdej laktacji. Przy średniej długości życia krowy mlecznej w USA wynoszącej 2,8 laktacji, oznacza to, że około 20% krów w stadzie mlecznym pada w ciągu swojego życia. Przeżywalność krów jest wyrażana jako wartość prawdopodobieństwa, że laktacja nie zakończy się śmiercią lub eutanazją na fermie.

Na przykład: w przeciętnym stadzie, w którym 80% krów brakowanych jest żywych, byk z LIV wynoszącym +3,8 oznacza, że można by oczekiwać, że 83,8% jego córek pozostanie przy życiu do czasu, aż opuszczą fermę, w przeciwieństwie do byka z LIV wynoszącym -1,3, dla którego można by oczekiwać, że 78,7% jego córek opuści fermę żywe. Biorąc pod uwagę stado 1000 krów i różnicę pomiędzy buhajami wynoszącą 5,2% co da nam 52 córki, które opuszczą stado żywe a to z kolei przełoży się na dodatkowy zysk. Jeśli cena za brakowaną krowę wyniesie 1000$ to przekłada się to na dodatkowe 52000 $ w kieszeni w zależności którego buhaja użyjemy.

PL               Produkcja życiowa

To liczba miesięcy, przez którą krowa produkowała mleko w trakcie całego swojego życia. Krowy otrzymują kredyt za każdy miesiąc laktacji, przy czym większy kredyt przyznawany jest za pierwsze miesiące w okolicach szczytu laktacji, a mniejszy za miesiące bliżej jej końca. Większy kredyt przyznawany jest również starszym krowom niż młodszym zwierzętom.

Na przykład: Jeśli użyjemy buhaja z PL +5.0, można oczekiwać, że średnio córki tego buhaja będą uzyskiwać o 5 miesięcy produkcji życiowej mleka więcej niż przeciętna dla córek w stadzie.

RFI              Resztkowe pobranie paszy
Służy do pomiaru różnicy między rzeczywistym i oczekiwanym pobraniem paszy a faktycznym pobraniem paszy pozyskanym z danych pochodzących od kilku tysięcy krów w USA i Kanadzie. Parametr ten jest ujęty w indeksie NM$ w obrębie cechy Oszczędność paszy.

SCS             Liczka komórek somatycznych
Logarytmiczna wartość liczby komórek somatycznych (im mniej tym lepiej), liczone dla 1 ml.

WT$           Indeks dobrostanu

To wszechstronny indeks selekcji wielocechowej, który koncentruje się na ogólnej wartości życiowej krowy mlecznej oraz czynnikach zrównoważonego rozwoju gospodarstwa. Dzięki niemu można optymalizować selekcję genetyczną w oparciu o jakość produkcji, płodność, zarządzanie antybiotykami, precyzyjne żywienie i dobrostan zwierząt.

To indeks selekcji genetycznej, który odpowiada planowi genetycznemu składającemu się w 36% z produkcji i w 54% ze zdrowia i efektywności.